برای آزادی سختی‌ها و بهای سنگینی پرداخت شده است. اکنون نیز زنان با نقش پیشگامی، در ساختن سوسیالیسم جامعه دموکراتیک برخاسته‌اند. بدون شک با پیروزی این مبارزه، قرن ۲۱ به قرن آزادی زنان جهان تبدیل خواهد شد.
در مبارزه پ‌ک‌ک که با پیشاهنگی رهبر آپو نزدیک به ۵۰ سال حماسه‌های باشکوه و مقدس آفریده شد، مردم کورد و زنان کورد صاحب موجودیت و اراده‌ای شدند که برای صدها سال با تمام عظمت خود تداوم خواهد یافت. بدون شک این به آسانی محقق نشد.
رهبر آپو در همان سنین کودکی، زمانی که در روستا نگرش‌های تبعیض‌آمیز نسبت به زنان را می‌بیند، زمانی که خواهر و دوست دوران کودکی‌اش اَلیف در سنین پایین ازدواج می‌کنند، مبارزه رهبر آپو علیه این ذهنیت به فلسفه اساسی زندگی تبدیل می‌شود. او در برابر معیارهای تحمیل‌شده بر جامعه و ساختار فئودالی مبارزه بزرگی را به پیش می‌برد. رهبر آپو در این مورد می‌گوید: «من هرگز از وضعیت زن و مرد که ایجاد شده بود راضی نبودم. همیشه شک و تردید داشتم که این وضعیت بر اساس اشتباهات بنا نشده باشد. وضعیتی بود که نمی‌توانستم آن را بپذیرم.»
به همین دلیل رهبر آپو تمام نیروی خود را بسیج کرد تا جامعه‌ای آزاد را از طریق زن آزاد بنا کند. زیرا نظام‌های اشغالگر، سرمایه‌دار و هژمون می‌خواهند از طریق زن، جامعه را بی‌حافظه و بی‌هویت نگه دارند.
زمانی که رفقای گروه آپویی که در آن زمان به عنوان دانشجو شناخته می‌شدند، از سال ۱۹۷۶ وارد کوردستان شدند، در روستاها و شهرها برای مردم و به ویژه برای زنان جلساتی برگزار می‌کردند.
شهید سارا که در همان مراحل اولیه به گروه آپویی می‌پیوندد، در کنگره تأسیس پ‌ک‌ک جای می‌گیرد. رهبر آپو نیز همواره راه را برای حضور بیشتر زنان در جنبش آزادی هموار می‌کرد. در زندان آمد، حرکت رفیق سارا که به صورت رئیس فاشیست و شکنجه‌گر عصمت اوکتای ییلدیریم تف انداخت، قیام بزرگی از سوی زن در برابر دولت اشغالگر ترک بود.
مبارزه مسلحانه پیشگام ۱۵ اوت ۱۹۸۴ سبب شد که زنان دسته‌دسته به جنبش پ‌ک‌ک روی آورند. در زمانی که زنان به دلیل نگرش‌های برخی اخلال‌گران که در ارتش به عنوان بار دیده می‌شدند، حتی گفته می‌شد: «اگر می‌خواهی یک یگان را سنگین کنی، تشکیلات زنان را برای آن یگان ایجاد کن»، تلاش می‌شد پ‌ک‌ک را تحت ذهنیت مرد فئودال و سلطه‌گر نگه دارند. این نگرش و اقدامات با مداخله رهبری و مقاومت رفقایی مانند بریتان شکست خورد. امروز نام آن اخلال‌گران و اراذل اصلاً به زبان نمی‌آید، اما رفقایی مانند بریتان به نماد ارتش زنان و زن آزاد تبدیل شدند. گفته شد که در جایی که زن آزاد مبارز وجود دارد، قدرت، زندگی و شجاعت وجود دارد. به همین دلیل رهبر آپو پیشنهاد ارتش زنان را داد و در سال ۱۹۹۳ ارتش زنان تأسیس شد. با ارتش زنان، گریلاها و مبارزان زن، واحدها و فعالیت‌های مستقل خود را توسعه دادند. این وسیله و نشانه مقاومت اراده زن آزاد بود.
در زمانی که در ارتش جنبش پ‌ک‌ک در مورد روش عملیات‌ها تکرار به وجود می‌آمد و آن زمان که حمله بمب‌گذاری علیه رهبر آپو صورت گرفت، رفیق زیلان با روش و تاکتیک جدید در درسیم علیه نیروهای اشغالگر عملیات فدایی انجام داد. آن عملیات ندایی بود مبنی بر اینکه هیچ نیرویی نمی‌تواند مانع مبارزه زن آزاد شود و زنان پیشگام در هر زمان و مکانی از رهبر آپو حمایت خواهند کرد. در توطئه بین‌المللی ۱۵ فوریه ۱۹۹۹ نیز زنان با آتش زدن بدن خود و عملیات فدایی، حلقه‌ای از آتش به دور رهبر آپو تشکیل دادند. رفقایی مانند روژبین عرب، روزَرین مِردین، روتیندا و ده‌ها زن دیگر به نماد وفاداری به رهبری تبدیل شدند.
زنان در پ‌ک‌ک خود را تنها به ارتش محدود نکردند. برای بازگشت زن به جوهر خود، دور از ذهنیت مردسالار، با افکار و اندیشه‌های رهبر آپو خود را سازماندهی کردند، معیارهای زن آزاد را تعیین کردند و در سال ۱۹۹۵ یاژک تأسیس شد.
به همین دلیل، برای انتقام از ذهنیت مرد سلطه‌گر و تحقق آزادی زن به صورت استراتژیک، مبارزه زنان سال به سال بزرگتر می‌شود. حتی پیش از روند تأسیس حزب مستقل زنان پاژک، مشکلات و سختی‌های زیادی کشیده شد. ممکن است تأسیس یک حزب در درون حزب دیگر ضعف‌هایی ایجاد کند. اما تأسیس حزب زنان برای دفاع از هویت ایدئولوژیک و سازمانی خود نه تنها به پ‌ک‌ک قدرت داد، بلکه پیشگامی را نیز بر دوش گرفت.
همچنین، مبارزه زنان در پ‌ک‌ک دارای تاریخ طولانی است و تأثیر شگفت‌انگیزی بر زنان و جوامع داشته است. زنان در هر چهار بخش کوردستان پیشگامی کرده‌اند. در روژاوای کوردستان، زنان پیشاهنگ انقلاب شدند و انقلاب شمال و شرق سوریه به عنوان انقلاب زنان شناخته می‌شود. همه زنان از ملیت‌ها و باورهای مختلف در این انقلاب که الهام‌بخش زندگی جدیدی برای مردم و زنان آزادی‌خواه بوده است، با افکار و فلسفه رهبر آپو خود را توسعه می‌دهند. در روژهلات کوردستان، با شعار «ژن، ژیان، آزادی» که از افکار و ارزیابی‌های رهبر آپو نشأت گرفته است، جامعه به پا خاست و زنان عرصه را بر رژیم سرکوبگر تنگ کردند. در باکور کوردستان، سال‌هاست که با مبارزه پ‌ک‌ک به پیشگامی گریلاهای زن، مردم کورد به مردم انقلابی و زن کورد نیز به زن پیشاهنگ انقلاب تبدیل شده است. در عرصه سیاسی و اجتماعی نیز زنان در تمام کمیته‌ها و نهادها در هر زمینه‌ای با نقش پیشگامی برخاسته‌اند و در همه جا سیستم هم‌ریاستی (ریاست مشترک) را ایجاد کرده‌اند. در باشور کوردستان نیز با فراست و درک اندیشه‌های آپویی، زنان به بارزترین شکل مُهر خود را بر روند جامعه و سیاست می‌زنند.
اگر تاریخ پ‌ک‌ک را از زمان تأسیس تا توقف فعالیت به نام آن، مبارزه برای موجودیت را مانند کندن چاه با سوزن توصیف کنیم، می‌توانیم برای مبارزه آزادی زنان نیز بگوییم که هر لحظه با گام‌های بلند آزادی به پیش رفته است. سختی‌ها و بهای سنگینی برای آزادی پرداخت شده است. اکنون نیز زنان با نقش پیشگامی در ساختن سوسیالیسم جامعه دموکراتیک برخاسته‌اند. بدون شک با پیروزی این مبارزه، قرن ۲۱ به قرن آزادی زنان جهان تبدیل خواهد شد.
